Oι νόμιμες ενέργειες που μπορεί να γίνουν από τον εργοδότη σε έκτακτες περιστάσεις είναι οι κάτωθι:

Σύστημα εκ περιτροπής εργασίας (Ν.3846/2010, Ν.3899/2010).

Ο εργοδότης μπορεί, αντί καταγγελίας της σύμβασης εργασίας, να επιβάλλει σύστημα εκ περιτροπής απασχόλησης με διάρκεια μέχρι εννέα (9) μήνες , μέσα στο ημερολογιακό έτος, μόνο εφόσον προηγουμένως γίνει ενημέρωση και διαβούλευση με τους εργαζόμενους σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 260/2006 και του Ν. 1767/1988.

Άδεια Άνευ Αποδοχών με κοινή συμφωνία.

Κατά την διάρκεια αδείας άνευ αποδοχών , η εργασιακή σχέση είναι σε αναστολή και ο εργοδότης δεν υποχρεούται να καταβάλλει αποδοχές.

Στην κείμενη εργατική νομοθεσία δεν υπάρχει διάταξη που να προβλέπει τη χορήγηση αδείας άνευ αποδοχών.

Εξαίρεση υπάρχει μόνο για ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων από ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται σε εσωτερικούς Κανονισμούς εργασίας, Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας , Διαιτητικές Αποφάσεις κ.λπ.

Όπου δεν υπάρχουν τέτοιες διατάξεις , η χορήγηση άδειας άνευ αποδοχών και η διάρκειά της εξαρτώνται από τη συμφωνία των μερών ( εργοδοτών και εργαζομένων ) .

Για να χορηγηθεί η άδεια άνευ αποδοχών :

1. απαιτείται έγγραφος τύπος. Ειδικότερα απαιτείται έγγραφη αίτηση του μισθωτού και έγγραφη βεβαίωση του εργοδότη περί χορήγησης άδειας άνευ αποδοχών.

2. απαιτείται η συμφωνία αμφοτέρων των μερών ( εργοδότη & εργαζομένου ).

Επιπρόσθετα τονίζεται ότι η άδεια χωρίς αποδοχές χορηγείται μετά την εξάντληση της κανονικής άδειας ή σε διαφορετική περίπτωση πρέπει κατά το στάδιο έγκρισης χορήγησης της να συμφωνείται η τύχη της κανονικής άδειας.

Κατά τις αρχές της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών, είθισται ο εργοδότης να γνωστοποιεί στις αρμόδιες Υπηρεσίες εσόδων του ΙΚΑ-Ε.Τ.Α.Μ την έγκριση της άδειας άνευ αποδοχών των υπαλλήλων του μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα με πρωτόκολλο παραλαβής, σύμφωνα με το άρθρο 12 του Ν. 2690/99, και αυτό για να διευκολυνθεί ο ουσιαστικός έλεγχος των ελεγκτικών οργάνων του Ιδρύματος.

Η ενημέρωση αυτή δεν προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία, αντικειμενικό σκοπό έχει τον αποτελεσματικότερο, συνεπή, ακριβή και αδιάβλητο έλεγχο των εργοδοτών με τη σωστή εξακρίβωση των προσώπων που υπάγονται στην ασφάλιση και των εισφορών που πρέπει να καταβληθούν.

Εξάλλου, ο επί του ελέγχου υπάλληλος έχει τη δυνατότητα ή να διενεργεί επιτόπιο έλεγχο ή να διαπιστώνει την κανονική ασφάλιση των απασχολουμένων από τον εργοδότη μισθωτών, με βάση τις εγγραφές που υπάρχουν, αλλά και από τα λοιπά έγγραφα που τηρεί ο εργοδότης (άρθρο 26 του Κ.Α. του ΙΚΑ) (ΑΥΕ 55575/1479/1965).

Συμπερασματικά, για την άδεια άνευ αποδοχών στον ιδιωτικό τομέα ισχύουν:

Πρόκειται για μορφή αναστολής της εργασιακής σχέσης.

Δεν προβλέπεται από τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας, αλλά στηρίζεται επί της αρχής της ελευθερίας των συμβάσεων (361 του ΑΚ).

Για τις ημέρες χορήγησής της δεν καταβάλλονται αποδοχές ούτε ασφαλιστικές εισφορές.

Χορηγείται κατόπιν αιτήσεων του μισθωτού και συγκατάθεσης του εργοδότη.

Δεν υπάρχει διάταξη που να καθορίζει τον αριθμό των ημερών της άδειας άνευ αποδοχών.

Δεν προβλέπονται ιδιαίτερες διατυπώσεις για τη χορήγησή της, αλλά θα πρέπει να αποδεικνύεται με στοιχεία, όπως αίτηση του εργαζομένου, έγκριση από τον εργοδότη, οικεία κατάσταση προσωπικού (Έγγραφο 83/2011, Υπ. Εργασίας – Κοιν. Ασφάλισης ).

Το Υπουργείο Εργασίας με το Έγγραφο 1896/28-8-1997 έχει την άποψη ότι δεν μπορεί να υποστηριχθεί ότι σε κάθε περίπτωση χορήγησης αδείας άνευ αποδοχών οφείλεται στον εργαζόμενο και η κανονική ετήσια άδεια με αποδοχές. Μόνο αν πρόκειται περί απολύτως δικαιολογημένης απουσίας, κατά τη διάρκεια της οποίας ο εργαζόμενος που έτυχε της αδείας αυτής άνευ αποδοχών είναι δυνατόν να έχει αναλώσει περισσότερες πνευματικές ή σωματικές δυνάμεις (όπως στην άδεια άνευ αποδοχών για μετεκπαιδευση) δικαιούται τόσο την κανονική άδεια με αποδοχές βάσει του Ν. 1346/1983, όσο και το επίδομα αδείας βάσει της §16 του άρθρου 3 του Ν. 4504/1966.

Στην περίπτωση της ετήσιας άδειας άνευ αποδοχών δεν οφείλεται αποζημίωση αδείας και επιδόματος αδείας.

Χορήγηση κανονικής αδείας ύστερα από αίτηση του εργαζομένου.

Με το άρθρο 6 του Ν.3846/2010, όπως τροποποιήθηκε με την περίπτωση 3 της υποπαραγράφου ΙΑ.14 του άρθρου 1 του Ν. 4093, ο νομοθέτης τροποποίησε τις προηγούμενες διατάξεις και επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση η κατάτμηση του χρόνου αδείας σε περισσότερες των δύο περιόδων, από τις οποίες η μια πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον δώδεκα (12) εργάσιμες ημέρες επί εξαημέρου εβδομαδιαίας εργασίας και δέκα (10) εργάσιμες ημέρες (2 εβδομάδες) επί πενθημέρου.

Η αίτηση αυτή, για την οποία δεν απαιτείται έγκριση από την αρμόδια υπηρεσία του Σ.ΕΠ.Ε., διατηρείται στην επιχείρηση επί πέντε (5) έτη και πρέπει να είναι στη διάθεση των ελεγκτικών οργάνων σε περίπτωση ελέγχου.

Χορήγηση κανονικής αδείας εξαιτίας σοβαρής ανάγκης της επιχείρησης.

Με το άρθρο 6 του Ν.3846/2010, όπως τροποποιήθηκε με την περίπτωση 3 της υποπαραγράφου ΙΑ.14 του άρθρου 1 του Ν. 4093, ο νομοθέτης τροποποίησε τις προηγούμενες διατάξεις και επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση η κατάτμηση του χρόνου αδείας εντός του αυτού ημερολογιακού έτους σε δύο περιόδους, εξαιτίας ιδιαίτερα σοβαρής ή επείγουσας ανάγκης της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης. Σε κάθε περίπτωση η πρώτη περίοδος της αδείας δεν μπορεί να περιλαμβάνει λιγότερες των έξι (6) εργασίμων ημερών επί εξαημέρου εβδομαδιαίας εργασίας και των πέντε (5) εργασίμων ημερών επί πενθημέρου.

Πηγή: ΟΕΝΕΤ